Yavor Tarinski z greckiego pisma libertariańskiego Aftoleksi przeprowadza wywiad z Antti Rautiainenem z fińskiej grupy antyautorytarnej A-ryhmä na temat najnowszych wydarzeń w Finlandii, która ubiega się o członkostwo w NATO.
YT: Witaj, czy możesz się przedstawić (skąd jesteś, w czym bierzesz udział)?
AR: Mieszkam w Helsinkach, w Finlandii, i działam w lokalnej grupie anarchistycznej A-ryhmä, która została założona w 2006 roku. A-ryhmä, wraz z kilkoma innymi grupami z Danii, Finlandii i Szwecji, jest członkiem Autonomous Revolutionary Nordic Alliance (ARNA). W latach 1999-2012 mieszkałem w Rosji, gdzie działałem w libertariańsko-komunistycznej organizacji Akcja Autonomiczna. W 2012 r. zostałem wydalony z Rosji z powodu mojej działalności politycznej.
Czy możesz nam powiedzieć kilka słów o stanie myśli i praktyki libertariańskiej/antyautorytarnej w Finlandii?
Idee anarchistyczne i antyautorytarne dotarły do Finlandii w czasach imperium rosyjskiego, a także wywarły wpływ na duże fińskie społeczności emigracyjne w USA i Szwecji. W Finlandii w latach 1939-1967 było niewielu indywidualnych anarchistów, ale od tego czasu istnieje pewna ciągłość. Większość grup to zamknięte grupy sojusznicze lub skupione wokół jakiegoś projektu, nasza grupa jest otwarta na nowych ludzi.
Czy istnieją jakieś związki między fińskimi ruchami obywatelskimi a ruchami na terenach tzw. BUR (Białoruś, Ukraina i Rosja — red.)?
Nasza grupa ma bliskie związki z rosyjskimi ruchami antyautorytarnymi. Od 2014 roku jesteśmy zaangażowani w organizację w Helsinkach festiwalu „Dziadek Mróz przeciw Putinowi”, który oferował rosyjskim ruchom oddolnym możliwość zgromadzenia się bez obaw przed represjami. Jednak w latach 2021 i 2022 festiwal nie został zorganizowany, ponieważ granice zostały zamknięte pod pretekstem Covid. Planujemy zorganizować je ponownie w styczniu 2023 roku, nazywając je „Świętem po pladze”. W Finlandii istnieje obecnie społeczność rosyjskich anarchistów i antyfaszystowskich uchodźców, a ostatnio przyjechało także kilku Ukraińców.
Jakie jest wasze dotychczasowe stanowisko w sprawie wojny na Ukrainie (solidarność, wsparcie itp.)?
Wspieramy ukraińskich anarchistów, którzy zorganizowali się w Komitet Oporu i walczą u boku ukraińskich regionalnych sił obrony i innych jednostek wojskowych. Ponadto, wspieramy rosyjskich anarchistów w ich pokojowych i agresywnych działaniach przeciwko wojnie. W fińskim społeczeństwie jest bardzo mało sympatii dla polityki rosyjskiej, a także bardzo mało sympatii dla twierdzeń, że wojna została sprowokowana przez NATO. Nawet większość tradycyjnych komunistów nie popiera tego stanowiska.
Jak inwazja Rosji na Ukrainę wpłynęła na ludzi w Finlandii?
Jak dotąd nie za bardzo. Panuje powszechne poczucie solidarności z narodem ukraińskim. Odbyły się duże demonstracje zorganizowane przede wszystkim przez społeczność ukraińską w Finlandii. Wiele osób solidaryzuje się z uchodźcami. Ale większość ludzi żyje jak zwykle. Ograniczenia i zakazy importu z Rosji spowodują wzrost kosztów utrzymania, podobnie jak w całej Europie. Finlandia jest w pewnym stopniu uzależniona od importu rosyjskiej energii, ale w mniejszym stopniu niż na przykład Niemcy. Zdecydowana większość ludzi popiera nawet szersze sankcje niż te, które do tej pory wprowadziła UE, i nasza grupa również je popiera. W Finlandii nie ma białoruskich anarchistów, ale wspieraliśmy protesty lokalnej społeczności białoruskiej. Białoruscy migranci często mają bardzo pozytywną opinię o białoruskich anarchistach, nawet jeśli sami nie są anarchistami.
Jak silne jest poczucie, że Rosja może zaatakować także wasz kraj? Jak duże jest prawdopodobieństwo, że tak się stanie, na podstawie Twoich własnych szacunków?
Nie sądzę, aby istniało jakiekolwiek prawdopodobieństwo. Nie ma żadnych bieżących sporów z Rosją, więc wojna może wybuchnąć tylko wtedy, gdy konflikt w jakimś innym regionie rozprzestrzeni się na północ ze względu na sojusze wojskowe Finlandii. We Włoszech, Portugalii, a nawet w Wielkiej Brytanii widziałem kilka naprawdę bzdurnych wiadomości o panice i zagrożeniach w Finlandii, ale nic z tego nie jest prawdą. Jedyne osoby, o których wiem, że się boją, to emigranci z Europy Południowej, którzy śledzą bzdurne doniesienia mediów w swoich krajach.
Czy mógłbyś pokrótce przedstawić nam główne stanowisko polityczne Finlandii w stosunku do państwa rosyjskiego?
W okresie zimnej wojny Finlandia była zasadniczo kapitalistycznym sojusznikiem Związku Radzieckiego, trochę jak lustro Chin, które było państwowo-socjalistycznym sojusznikiem USA. Takie stanowisko było promowane nie tylko przez prosowiecką lewicę, ale także na przykład przez segmenty przemysłu, dla których handel z ZSRR był bardzo opłacalny.
Po zakończeniu zimnej wojny fińskie elity polityczne postanowiły przystąpić do Unii Europejskiej, ale nadal utrzymywać jak najlepsze stosunki z Rosją. Ogólnie rzecz biorąc, przez ostatnie 100 lat istniały trzy główne nastroje związane ze stosunkami Finlandii z Rosją i Związkiem Radzieckim.
- Strach.
- Optymizm, że z Rosją można zarobić dużo pieniędzy.
- Nieufność wobec Zachodu
To ostatnie wynika z faktu, że żaden kraj nie interweniował w celu wsparcia Finlandii podczas wojny zimowej, mimo że Finlandia była członkiem Ligi Narodów i utrzymywała bliskie i przyjazne stosunki z Wielką Brytanią i Francją. Dwa pierwsze powody są przyczyną, dla której do 24 lutego bieżącego roku 80% Finów było przeciwnych członkostwu w NATO. Od tego czasu dominuje powód pierwszy, co sprawia, że według badań opinii publicznej mniej niż 20% jest obecnie przeciw.
Czy między tymi dwoma krajami istnieje jakaś otwarta konfrontacja polityczna lub zakulisowa sprawa, o której powinniśmy wiedzieć?
Nie. Zwrot terytoriów utraconych w czasie II wojny światowej był jeszcze w latach 90. ubiegłego wieku mało istotną kwestią polityczną, ale obecnie nikt już o tym nie mówi.
W świetle potencjalnego włączenia Finlandii do NATO, co dla Ciebie oznacza zniesienie neutralności? W jednym z ostatnich oświadczeń A-ryhmä powiedział, że jako członek UE Finlandia jest już w sojuszu wojskowym ze wszystkimi innymi państwami członkowskimi, a więc w pewnym sensie jest już „chroniona”. Oznacza to, że przystąpienie do NATO byłoby nie tyle kwestią obrony, ile tożsamości? Czy możesz to rozwinąć?
Neutralność nie została zniesiona. Traktaty UE zawierają klauzule o wspólnej obronie, więc Finlandia już teraz jest militarnie powiązana z innymi krajami UE.
To prawda, że UE nie tworzy konkretnych planów wspólnej obrony ani nie przeprowadza ćwiczeń wojskowych, ponieważ członkowie UE, którzy są już członkami NATO, uważają je za zbędne. Ale jest absolutnie niemożliwe, żeby Rosja najechała na Finlandię, zajęła Helsinki, wydrukowała własne euro, a Niemcy i Francja powiedziałyby wtedy: „to nie nasza sprawa”. Oczywiście, siły obronne NATO mogłyby reagować szybciej, ponieważ istnieją wspólne plany, a USA mają znacznie silniejszą armię niż Niemcy i Francja. Jednak wojna między Finlandią a Rosją i tak zawsze będzie wojną UE/NATO z Rosją, nawet gdyby Finlandia nie przystąpiła do NATO.
Zasadniczo więc zagorzali zwolennicy NATO w Finlandii popierają NATO przede wszystkim jako tożsamość, ponieważ pragną pełnego przyjęcia do „wspólnoty demokratycznych wartości zachodnich” — czyli tradycji zachodniego imperializmu. W praktyce niewiele by się to różniło od obecnej sytuacji. Teraz oczywiście poparcie dla NATO bardzo wzrosło, a dla większości jego nowych zwolenników poparcie to nie wynika z tożsamości, lecz ze strachu i chęci powiedzenia Putinowi „fuck you”.
[Uwaga: Stanowisko A-ryhmä w sprawie członkostwa w NATO znajduje się tutaj].YT: Czy istnieją jakieś alternatywne lub libertariańskie fińskie media, na które mógłbyś zwrócić uwagę, tak abyśmy w przyszłości mieli dokładniejszy obraz tego, co dzieje się w Finlandii?
A-ryhmä nie ma własnej strony internetowej, ale jesteśmy obecni w różnych mediach społecznościowych. Rzadko publikujemy w języku angielskim, ponieważ zajmujemy się głównie tematami krajowymi, które prawie nigdy nie są interesujące dla osób spoza Finlandii:
Telegram | Facebook | Instagram | Twitter
Youtube | Twitch | Soundcloud | Spotify
A oto kilka innych anarchistycznych zasobów z Finlandii.
Takku: Projekt medialny DIY z darmową publikacją
Toimitus: Libertariański projekt internetowy
Makamik: Przestrzeń antyautorytarna w Helsinkach
Mustan Kanin Kolo: Anarchistyczny infoshop w Helsinkach
varisverkosto.net: Sieć antyfaszystowska,
Kapinatyöläinen: Magazyn anarchistyczny od 1989 r.
Pinkkimusta: Queer-anarchistyczne media kolektywne
