Wracając po dłuższej przerwie do tematu greckich kibiców – antyfaszystów, publikujemy wywiad z przedstawicielem niewielkiej ekipy z miasta Ksanti. Wywiad pierwotnie ukazał się w minionym roku na łamach rosyjskiego bloga „Left side terraces”.
Na początek może się przedstaw. Od jak dawna kibicujesz?
Witam! Na imię mam Jorgas i kibicuję od 1998 roku.
Opowiedz o mieście Ksanti, co jest w nim ciekawego?
Do Ksanti ludzie przyjeżdżają tylko na dwie imprezy – karnawał i festiwal Starego Miasta w pierwszą niedzielę września. Turyści zazwyczaj odwiedzają Stare Miasto. 28 kilometrów od Ksanti znajduje się Abdera, gdzie można obejrzeć archeologiczne znaleziska. Oprócz tego niedaleko od miasta znajdują ciekawe i piękne miejsca jak rzeka Nestor, wsie Stawrupoli i Pomakohoria, jezioro Vistonida. W kampusie uniwersyteckim funkcjonuje skłot, jest też Centrum Socjalne.
Pierwszy klub piłkarski w Ksanti, jak i w całej Tracji, powstał w 1903 roku pod nazwą Orfeas. Klub ten założyli bogacze. W 1922 roku powstał kolejny, Aspida Ksanti, który był klubem klasy robotniczej, a zakładali go uchodźcy z Azji Mniejszej. W 1967 roku kluby te połączyły się w FC Ksanti. Obecnie istnieje wiele małych klubów grających w lokalnych ligach amatorskich (A.E. Ksanti, Elpides Ksanti, APOKS, Remviakos, Atromitos Chrisa i in.). Aspida i Orfeas były reorganizowane i obecnie grają w pierwszej lokalnej lidze. Nie mają one kibiców, głównym klubem reprezentującym miasto jest FC Ksanti.
Jak pojawiła się wasza grupa kibicowska? Istnieją jakieś inne grupy kibiców?
XanthiFans początkowo było tylko nazwą strony internetowej kibiców klubu. Po tym jak pierwsza grupa kibicowski FK Ksanti (Rebels) zakończyła działalność, pojawiła się konieczność założenia nowej. I tak w 2008 roku nazwa strony internetowej przeszła na nową grupę. Obecnie istniejąca grupa Sick Boys ma jasno określoną antyfaszystowską pozycję.
Jakie macie poglądy polityczne? Bierzecie udział w wyborach?
W Ksanti tradycyjnie jest wiele kultur i religii, więc oczywistością jest, że kibice Ksanti występują przeciwko rasizmowi. Są kibice, którzy uważają się za anarchistów, lewicowców czy apolitycznych, ale wszyscy oni walczą z rasizmem, faszyzmem i nazizmem. Niektórzy kibice biorą udział w wyborach, inni nie, ponieważ są anarchistami albo nie interesują się polityką Osobiście biorę udział w wyborach glosując na lewicowe partie. Wielu kibiców naszego klubu regularnie bierze udział w ulicznych manifestacjach.
Z kim utrzymujecie przyjacielskie stosunki, a z kim macie kosę? Kilka godzin jazdy od Ksanti znajdują się Saloniki. Jakie macie stosunki z klubami z tego miasta?
Mamy bardzo dobre relacje z Panserraikosem Seres. Przyjaźnimy się też z Agrotikosem Asteras (3 lata temu przyjeżdżali na festiwal XanthiFans). Mamy nawet piosenkę „Seres, Ksanti, Agrotikos, jebać Pantrakikos”, ten ostatni klub jest naszym wspólnym wrogiem. Nienawidzimy Pantrakikosa ponieważ jest u nich grupa kibiców, której członkowie są jednocześnie członkami Złotego Świtu (właściwie to partia założyła grupę), prowokują nas, a do tego nie wpuszczają muzułmanów na stadion w Komotini. Nienawidzimy też kibiców z Kawali. To takie nasze tradycyjne, lokalne derby ale nie graliśmy z nimi już 4 lata odkąd spadli do niższych lig.
Jeżeli chodzi o kluby z Salonik to nie lubimy PAOK i Arisu, ponieważ u nas, w północnej Grecji, te kluby są uznawane za elitarne. Mówiłem już o zgodzie z Agrotikosem Asteras, niektórzy szanują jeszcze fanów Iraklisu.
Jakie osiągnięcia ma wasz klub?
FK Ksanti 4 razy brał udział w europejskich pucharach. Ostatnie występy na arenie międzynarodowej były w 2013, wygraliśmy wtedy z Linfield w drugiej rundzie Ligi Europy, a potem przegraliśmy ze Standardem Liege. Nasz najlepszy rezultat w greckiej Superlidze to 4 miejsce w sezonie 2004-2005. Oprócz tego 3 razy docieraliśmy do półfinału pucharu Grecji (2002, 2005, 2007)
Opowiedz o historii klubu, co sądzisz o wykupieniu klubu przez firmę Skoda?
FK Ksanti powstał w 1967 roku w wyniku połączenia dwóch starszych klubów Alpidy i Orfeasa. W czasach junty czarnych pułkowników zostało przyjęte prawo, które zwiększało liczbę drużyn w drugiej lidze, ale które narzucało klubom z jednego miasta połączenie się w jeden. Powstało tak większość greckich klubów spoza Aten i Salonik. Drużyna grała w drugiej lidze do 1989 roku (z wyjątkiem sezonu 1984/85, kiedy była w trzeciej lidze), potem klub dostał się do greckiej ekstraklasy gdzie gra do dziś. Skoda kupiła klub w 1992 roku. Kibice w tamtym czasie (grupa Rebels) wspierali to, ponieważ uważali, że Skoda da drużynie więcej możliwości. Kiedy powstawał XanthiFans drużyna należała do Skody od 15 lat, więc nie mieliśmy do tego jakiegoś konkretnego stosunku.
Co przedstawia wasz herb?
Na herbie przedstawiony jest Demokryt, ponieważ jest to najlepiej rozpoznawalny symbol prefektury Ksanti, ten filozof pochodził z Abdery. W Grecji każda drużyna stara się umieścić w herbie jakąś lokalną atrakcję.
Opowiedz o waszym stadionie. Ile kosztuje bilet na mecz i czy można wejść bezpłatnie?
Nasz stadion otwarty został w 2004 roku i ma 7500 miejsc. Karnet na cały sezon kosztuje 65 euro, a jeden bilet 10-15 euro (w zależności od przeciwnika). Wejść tam bezpłatnie jest raczej trudno. Niestety nasz stary stadion zamknęli w 2004 roku – wymagał remontu, który okazał się za drogi.
Jak bardzo represyjne w waszym kraju jest prawo w stosunku do kibiców? Macie problemy z policją?
Greckie przepisy stały się szczególnie surowe w ostatnich latach. Na przykład jak policja zatrzyma kibica z pirotechniką, to można dostać za to 6 miesięcy więzienia bez jakiegokolwiek sądu! My póki co nie mieliśmy starć z policją.
Jakie macie stosunki z piłkarzami i władzami klubu? Jak wygląda finansowa sytuacja klubu?
Z piłkarzami mamy bardzo dobry kontakt. Do władz klubowych mamy neutralny stosunek. Dzięki wsparciu koncernu Skoda pod względem finansowych klub jest w dobrej sytuacji. Nasza grupa też nie ma trudności finansowych, wszyscy członkowie starają się ją aktywnie wspierać, nawet jeśli oznacza to obcinanie własnych wydatków (większość młodych kibiców jest bezrobotna). U mnie niestety sytuacja z pracą jest cały czas trudna.
Jak przygotowujecie oprawy meczowe? Stosujecie pirotechnikę?
Zwykle na mecze przygotowujemy nasze flagi, śpiewamy piosenki. Niestety, z powodu represyjnych przepisów i w związku z niewielką liczbą kibiców, zasadniczo nie odpalamy na meczach pirotechniki, ponieważ policji byłoby bardzo łatwo nas aresztować.
Czym traccy ultrasi różnią się od kibiców z innych rejonów Grecji?
W Tracji jest bardzo mało kibiców, ale jesteśmy całkowicie oddani naszej drużynie i wspieramy ją na każdym meczu. Nie poddajemy się mimo naszej małej liczby.
Chodzicie na inne dyscypliny sportu?
Niektórzy nasi członkowie wspierają również koszykarską drużynę Aspida, która występuje w trzeciej lidze. Wspieraliśmy klub koszykarski Ksanti (druga liga) jednak w 2010 roku zlikwidowali go z powodu problemów finansowych.
Czy w waszym mieście są problemy z nazistami? Istnieją jakiekolwiek etniczne konflikty?
Niestety w ostatnich latach liczba nazioli w Grecji zwiększyła się, co jest związane z rozwojem Złotego Świtu. Zamordowanie Pavlosa Fyssasa stało się dowodem na to, że naziści nie są ludźmi i trzeba z nimi walczyć. Na szczęście w Ksanti jest bardzo mało nazioli. Główna siedziba Złotego Świtu w naszym mieście została zniszczona przez antyfaszystów. Od tamtej pory nie odważyli się na otwarcie tutaj nowych oddziałów. W Ksanti mieszka spora liczna muzułmanów, głównie są to Turcy i Pomacy (mówią po bułgarsku, jednak większość uważa się za oddzielną grupę etniczną) i Romowie. Greccy nacjonaliści ich nienawidzą, ale w Ksanti nie bardzo mają możliwość w jakikolwiek sposób im zaszkodzić.
Jakie poglądy polityczne dominują w greckiej scenie kibicowskiej?
W tej chwili większość kibiców jest apolityczna. Jest mnóstwo kibiców o lewicowych poglądach i nieznaczna liczba prawicowych, oni cały czas istnieją. Jeszcze 10 lat temu istniała pewna liczba drużyn z lewicowymi kibicami i mnóstwo z prawicowymi, ale teraz wszystko się zmieniło. Czasem zdarzają się starcia z przyczyn politycznych, jednak do większości dochodzi mimo wszystko z powodu międzyklubowych konfliktów. Na szczęście w naszej miejscowej scenie nigdy nie było nazistów i mamy nadzieję, że tak pozostanie w przyszłości.
Jak często jeździcie na wyjazdy? Jaki był najdłuższy wyjazd?
Jeździmy na wyjazdy raz na 2-3 miesiące. Powodem tego jest odmawianie przez wiele greckich klubów biletów kibicom gości. Ostatni wyjazd mieliśmy tydzień temu, na wyspę Korfu, na mecz przeciwko FC Kerkira. Jeździliśmy na wyjazdy do Aten, Lewadii, Larissy, Katerini, Janiny, Salonik, Serre i oczywiście do Kawali i Komotiki. Najdłuższe wyjazdy XanthiFans były do Aten w 2007 roku na półfinał pucharu Grecji przeciw Panatinaikosowi i w 2013 na mecz z Panioniosem. Ogólnie najdłuższym wyjazdem kibiców Ksanti była wyprawa do Kalamaty (miasto na południu Peloponezu) w latach 90-tych.
Czy w waszym kraju są organizacje protestujące przeciwko współczesnemu futbolowi?
Istnieje grupa Radical Fans United, która występuje przeciwko komercjalizacji futbolu, rasizmowi, faszyzmowi. Wydają swój zin, czytany przez wielu z nas. W czerwcu każdego roku w Atenach organizowany jest główny antyfaszystowski grecki turniej „Radical Fans United Festival”. To daleko od Ksanti i jak dotąd nie mieliśmy okazji tam zagrać.
Czy wasz klub wspierają imigranci? Czy są wśród was dziewczyny?
Na wszystkich chcących kibicować naszej drużynie czekamy na naszej trybunie. W Ksanti jest mało imigrantów, większość z nich nie interesuje się futbolem. Dziewczyn natomiast jest całkiem sporo. Nasza grupa wysyłała imigrantom odzież i inne rzeczy.
Wspieracie grecką reprezentację?
Moim zdaniem jest ona potrzebna niektórym piłkarzom dla udanej kariery. Większość z nas w ogóle jej nie wspiera, niektórzy pasywnie sympatyzują, ale interesują się jedynie w czasie wielkich turniejów jak mundial czy Euro, po prostu żeby komuś kibicować w zawodach.
Wydajecie swój fanzin? Rysujecie graffiti?
Nie mamy swojego zina, ponieważ nie mamy wystarczająco dużo ludzi, żeby opłacało się go drukować. W Ksanti można zobaczyć wiele graffiti robionych przez ludzi od nas.
Czy wśród kibiców Ksanti są przedstawiciele różnych subkultur?
Na naszej trybunie jest pewna liczba punków. W działalności naszej grupy bierze udział kilka zespołów punkowych.
Co wiedzie o kibicach na wschodzie? Słyszeliście o MTZ i Arsenale Kijów? Wiem, że rosyjski piłkarz, Jurij Łodygin, jest wychowankiem waszej akademii.
Wiem, że rosyjskie kluby ogólnie mają silny ruch kibicowski, ale jednocześnie większość ultrasów jest nazistami lub rasistami. Słyszałem o klubach MTZ Mińsk i Arsenal Kijów, ale niewiele wiem o ich kibicach. Jurij Łodygin zaczął karierę w naszej akademii, grał też w naszym klubie w sezonie 2012-2013. Jego żona i dziecko do tej pory żyją w Ksanti. Przyjeżdża tutaj na święta i mogę powiedzieć, że faktycznie jest świetnym człowiekiem. Nie gwiazdorzy, spotyka się z fanami, którzy rozpoznają go na ulicy.
Jak w Grecji odbywają się bójki między kibicami? Używa się sprzętu?
W Grecji starcia kibiców są częste, głównie poza stadionami, gdzie nie ma policji. Niektórzy kibice „wielkich” drużyn ciągle używają sprzętu. My jesteśmy temu przeciwni.
Która scena kibicowska podoba wam się najbardziej?
Według mnie najlepsza była stara, dobra, włoska scena, do jej zniszczenia przez miejscowe ustawodawstwo, od niej zaczął się cały ruch ultras. Obecnie myślę, że najlepsza jest scena argentyńska.
Jakie plany na przyszłość?
Niczego nie planujemy, żyjemy dniem dzisiejszym!
Czego moglibyście życzyć rosyjskim antyfaszystom?
Bądźcie silni jak w czasie II wojny światowej. W piłkę będziemy grać głowami nazistów!