Anarchistyczny oddział Nestora Kalandarishvili na Syberii (1917-1919)
Tłumaczenie artykułu z avtonom.org
Opublikowano
Wydarzenia rewolucyjne z początku ubiegłego wieku, a następnie wojna domowa nie oszczędziły Syberii. Niektóre z kluczowych i dramatycznych wydarzeń tego czasu miały miejsce w Irkucku. Obejmowały one bitwy z grudnia 1917 i 1919 roku, walkę partyzancką, interwencję zagraniczną oraz aresztowanie i egzekucję przywódcy ruchu białych, A. W. Kołczaka.
Za główne siły w wojnie domowej uważa się zwykle „białych” i „czerwonych”, ale niewiele wspomina się o zaangażowaniu anarchistów w walkę o wolność.
Podczas grudniowych walk z junkrami wspomina się o udziale kaukaskiej dywizji pod dowództwem anarchisty Nestora Kaladariszwili. Jego oddział zajmował pozycje wzdłuż wału Angary od mostu pontonowego do Białego Domu. Powodem tych wydarzeń była konfrontacja między WRK [ros. ВРК – Военно-революционные комитеты, Wojenno-Rewolucyjne Komitety] a Dumą Miejską, której większość stanowili socjalrewolucjoniści. 18 grudnia rozkaz WKL №1 nakazywał wszystkim junkrom i Kozakom złożenie broni do godziny 14:00 dnia 21 grudnia, w wyniku czego junkrzy zbuntowali się.
Po grudniowych walkach Rada Irkucka poleciła Kalandariszwilemu utworzenie dywizji kawalerii, a dowódcami jej trzech szwadronów zostali: górnik z Czeremchowa Stepan Karasiew, były esauł kubański i zesłaniec polityczny Aleksander Kożan oraz były katorżnik, bandyta Amzor Karajew. Wszyscy trzej byli anarchistami. Ogólne dowodzenie sprawował Kalandariszwili.
W kwietniu 1918 roku licząca około pięciuset szabel dywizja dotarła na front transbajkalski, by walczyć z atamanem Siemionowem.
Czeremchowscy górnicy-anarchiści prowadzili wymianę produktów z buriackimi wioskami. Głównym „lobbystą” wśród Buriatów był anarchista Paweł Bałtuchinow, który wraz z nadejściem białych przyłączył się do partyzantów, w tym do Kalandariszwilego. Podczas pobytu w Mongolii szerzył tam idee anarchizmu.
W 1918 roku, podczas ofensywy Białej Armii i Korpusu Czechosłowackiego, na stacji Zima anarchiści wraz z czerwonymi wzięli udział w obronie przed siłami Piepielajewa.
W 1919 roku oddział Kalandariszwilego bazował w dolinie Kitoja, siedemdziesiąt wiorst na zachód od Irkucka. Latem tegoż roku, w ramach walki z Kołczakiem, anarchistyczni partyzanci wysadzili kilka mostów i wykoleili osiem pociągów. We wrześniu zaatakowali więzienie Aleksandrowskie i uwolnili 580 więźniów.
Tysiące robotników i chłopów walczyło pod czarnymi sztandarami o wolne życie i wolną pracę. Ich idee są dziś wciąż żywe i aktualne.