Kańsk to syberyjskie miasto liczące 90 000 mieszkańców. Leży około 250 km na wschód od milionowego Krasnojarska. Od zeszłego roku dwaj piętnastolatkowie, Nikita Uwarow i Denis Michajlenko, są tam uwięzieni pod zarzutem planowania zamachu terrorystycznego. Według zarzutów, planowali oni między innymi zbudować w Minecraft siedzibę rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB) i wysadzić ją tam w powietrze. FSB jest w przybliżeniu odpowiednikiem polskiej ABW, spadkobierczynią KGB, a wcześniej NKWD i CzeKa.
Nikita i Denis zostali aresztowani przez FSB po tym, jak rozpowszechniali plakaty domagające się uwolnienia anarchisty i matematyka Azata Miftakhova, aresztowanego w Moskwie. Jeden z plakatów został umieszczony na lokalnym budynku FSB w Kańsku. Denis i Nikita planowali także zorganizować w Kańsku akcję „Food Not Bombs„, podczas której rozdawaliby jedzenie bezdomnym.
Nie tylko Minecraft
Nikita i Denis zostali aresztowani już w czerwcu 2020 roku, ale informacje o sprawie zaczęły się rozchodzić dopiero w listopadzie 2020 roku, kiedy to Nowaja Gazieta i internetowa platforma medialna Baza opublikowały artykuły na ten temat. Niniejszy artykuł jest w większości oparty na tekście Jewgienija Tamarczenki, opublikowanym w styczniu 2021 online na platformie The Insider.
Nikita i Denis znają się od przedszkola. Jednocześnie z nimi zaaresztowano też Bogdana Andriejewa. Uczy się on w równoległej klasie, a cała trójka zaprzyjaźniła się ze sobą w czasach gimnazjalnych. Bogdan przebywa obecnie w areszcie domowym i nie może korzystać z telefonu ani Internetu.
Wszyscy są oskarżeni o „prowadzenie badań w celu przeprowadzenia ataku terrorystycznego” oraz „Członkostwo i założenie organizacji terrorystycznej”. Oprócz grania w Minecrafta i rozklejania plakatów, cała trójka przygotowywała małe fajerwerki i dyskutowała o sposobach walki z obecnym reżimem w Rosji. Z takimi zarzutami dorośli spędziliby w więzieniu co najmniej 15 lat, do dożywocia włącznie. Ponieważ Denis, Nikita i Bogdan są niepełnoletni, maksymalny wyrok to 10 lat więzienia.
Dajcie człowieka, a znajdzie się paragraf
Śledczy kłamali i manipulowali Denisem i Bogdanem, aby skłonić ich do przyznania się do przygotowywania zamachu terrorystycznego, np. obiecując, że nie zostaną oskarżeni o zamach terrorystyczny, jeśli przyznają się do zarzutów. Tę obietnicę oczywiście złamali. Nikita nie przyznał się do niczego, ale też nie obwinia przyjaciół. Nikita uważa, że główna odpowiedzialność spoczywa na śledczych, którzy zmanipulowali Denisa i Bogdana, aby złożyli zeznania przeciwko niemu.
W Rosji dolną granicą odpowiedzialności karnej jest 14 rok życia. W Kraju Krasnojarskim FSB aresztowała kilku 14-latków w roku następującym tuż po ich urodzinach. Często byli oni śledzeni przez wiele miesięcy, zanim trafili do więzienia. W dwóch przypadkach dzieci rozmawiały o strzelaninach w szkołach średnich. Przypadek Kańska różni się od tych, których dotyczyły szkolne strzelaniny, ponieważ jest związany z aktywizmem politycznym.
Matka Nikity uważa, że aresztowanie jej syna wynika także z postawy jego nauczyciela. W październiku 2019 roku matka Nikity została zaproszona do szkoły na rozmowę, podczas której powiedziano jej, że Nikita interesuje się anarchizmem i ogląda serial telewizyjny o anarchiście Kozaku Nestorze Makhno. Nauczycielka wspomniała, że „być może przygotowują atak terrorystyczny” i „musimy mieć to pod kontrolą”. Wtedy Nikita po prostu śmiał się z tej dyskusji.
Robienie kozłów ofiarnych z dzieci
Na prośbę prokuratora nauczycielka Nikity, Sofia Polychuk, napisała negatywne osobiste oświadczenie o charakterze Nikity, które zostało wykorzystane jako podstawa do jego zatrzymania. Pracownik społeczny szkoły napisałby pozytywną charakterystykę Nikity, ale został wykluczony przez dyrektora. Decyzja o areszcie przytacza, że „według dyrektora szkoły Nikita uważa szkołę za wrogie środowisko, nie reaguje adekwatnie na polecenia nauczycieli, nie rozwija wzajemnego zrozumienia, odmawia przestrzegania norm i zasad społecznych.” Według adwokata Nikity, pracownicy szkoły mogą być kluczowymi świadkami po stronie oskarżenia w nadchodzącym procesie sądowym.
Według matki Nikity, konflikty w szkole zaczęły się około rok przed aresztowaniem. Nauczyciele nie mogli zaakceptować, że ósmoklasiści mogą mieć własne zdanie. Na przykład, gdy nauczyciel angielskiego zapytał klasę, jaki jest najwyższy budynek na świecie. Nikita prawidłowo odpowiedział, że jest to Burj Khalifa w Dubaju. Nauczyciel nie zaakceptował tej odpowiedzi, Nikita próbował udowodnić swoją rację, ale nauczyciel po prostu go uciszył.
Aresztowanie opozycjonisty Aleksieja Nawalnego przyniosło wiele uwagi za granicą. Jednak w Rosji są setki więźniów politycznych i są oni coraz młodsi. Wsparcie jest potrzebne również dla mniej znanych więźniów politycznych i obecnie organizowana jest kampania dla więźniów Minecraft z Kańska.
Strona kampanii wsparcia kanskdelo.com jest obecnie dostępna tylko po rosyjsku, ale w przyszłości będzie zawierać także materiały w języku angielskim.
Jak można pomóc?
Możecie pisać do Nikity i Denisa w więzieniu. Lecz warto pamiętać że w areszcie śledczym panuje ostra cenzura i lepiej unikać tematów jawnie politycznych. Listy muszą być w języku rosyjskim, ale dzięki deepl.com/translator często można dokonać zrozumiałych tłumaczeń. Jeśli nie ufasz tłumaczeniom maszynowym, możesz wysłać np. zdjęcia lub rysunki.
- Uvarov Nikita Andreevich, 2005 g.r. SIZO-5 ul. Kajtymskaja 122, g. Kańsk 663600 Kraj Krasnojarski Rosja
- Michajlenko Denis Sergeevich 2005 g.r. SIZO-5 ul. Kajtymskaja 122, g. Kańsk 663600 Kraj Krasnojarski Rosja
Możesz również przekazać darowiznę dla więźniów za pośrednictwem konta paypal moskiewskiego ABC, abc-msk@riseup.net. Jeśli chcesz przekazać darowiznę dla Nikity i Denisa za pośrednictwem tego paypala, obowiązkowo umieść w nim informację „dla sprawy Minecraft”. W przeciwnym razie nie będzie można ustalić celu Twojej darowizny.
tłumaczył Piotr Kiszonka za Avtonom